F1 Akademi

F1 akademi, W serisinin finansal sebeplerle yarıda kalmasından sonra FIA’nın kadın pilotların motor sporlarında daha fazla rol almasını sağlamak amacıyla kurulan bir yarış formatıdır.

W serisinin yarıda kalması FIA açısından çok zedeleyici olmuştur. Motor sporlarının bu kadar ilgi topladığı bu zamanda bir yarış formatı için finansal kaynak bulunamadığı için yarıda kalması pek çok tepkiye sebep oldu. Lewis Hamilton bu konuyla ilgili olarak “W serisinin çöküşünden tümüyle  Formula 1 sorumludur. Formula 1’in tüm geçmişi boyunca kadınlara yeteri kadar odaklanılmadı. Şu anda yapılanlar da yeterli değil. Orada yapılan işi yeterince ön plana çıkarmıyorlar. Organizasyonun bu kadar iyi iş çıkardığı bir dönemde maddi boşluğu doldurmak için yardımcı olmaları aşırı olmazdı. Sektörümüzde, yönetim kurulunda yeteri kadar temsilci yok. Genç harika sürücülerin Formula 1’e ulaşması için gerçekten bir yol yok. Buna rağmen bazı insanlar çıkıp ‘Asla kadın bir F1 pilotu göremeyeceğiz.’ diyorlar. Bu iyi bir ifade değil. Bu konuda daha fazlasını yapmamız lazım.” şeklinde bir açıklama yaptı.

Eski yarış pilotu ve eski Williams F1 test pilotu Susie Wolff 1 Mart 2023’te formatın genel müdürü olarak atandı. 2023 yılında gridde 5 takım ve her takımın 3’er aracı bulundu. Bu takımlar; Art Grand Prix, Campos Racing, Carlin, MP Motorsport ve Prema Racing. 2024 yılından itibaren F1 gridindeki her takım F1 Akademi gridinde bir pilot bulundurmak zorunda. Pilotlarının aracında kendi takım görünümlerini kullanabilecekler.  Kalan 5 araç diğer ortaklar tarafından doldurulacak.  Bu sayede hem seyircinin ilgisi format üzerine çekilmiş olacak hem de bir daha finansal sıkıntı yüzünden formatın iptal edilme ihtimali ortadan kaldırılmış olacak. Susie Wolff konuyla ilgili olarak “Bu dönüm noktası niteliğinde. Yalnızca F1 camiasının F1 Akademiye desteğini göstermekle kalmadı aynı zamanda tüm genç kızlara, kadınlara yönelik tek koltuklu yarış formatı oluşturuldu. Motor sporlarında genç kızlara hem pist içi hem de pist dışı performans farkları için ilham verecek.” dedi.

Araçlar F4 yarış formatındaki araçların aynısıdır. Lastik tedarikçisi F1’deki gibi Pirelli’dir. 2023 F1 Akademi sezonu Austin GP yarış haftasında sona erdi. Bu sene 7 yarış haftası ve her hafta 3’er yarıştan 21 yarış yapıldı. Yarışlar Spielberg (Avusturya), Valencia (İspanya), Barcelona (İspanya), Zandvoort (Hollanda), Monza (İtalya),  Le Castellet (Fransa), Austin (Amerika) pistlerinde yapıldı. 2023 sezonunda  F1 Akademi ve F1 yarış haftaları birlikte götürülmedi ama 2024 sezonunda yarışlar aynı yarış haftasında ve aynı pistlerde yapılacak. 2024 yılında F1 akademinin yarışacağı yarışlar Jeddah (Sudi Arabistan), Miami (Amerika), Maria (Singapur), Losail (Katar), Yas Marina (Abu Dabi).

Yarış formatına bakacak olursak ilk başta biraz karışık gelse de açıklamaya çalışalım.

Her yarış haftası 3 yarış, 2 sıralama turu ve 2 antrenman turu yapılıyor. Antrenman turları 40 dakika sürüyor. Sıralama turları ise 15 dakika sürüyor. İlk sıralama turu birinci yarışın grid dizilimini belirliyor. Birinci yarışın sonucu ise ikinci yarışın grid dizilimini belirliyor. Ama birinci yarışı ilk 8 içinde bitirenler ikinci yarışta ters grid alıyor. 1. bitiren 8. başlıyor 2. bitiren 7. başlıyor. İkinci sıralama turu da üçüncü yarışın grid dizilimini belirliyor.  Birinci ve üçüncü yarış 30 dakika sürüyor ve yarış sonu puanlama Formula 1’deki gibi. İkinci yarış 20 dakika sürüyor ve puanlaması sprint yarışlarına benziyor, yarış galibi 10 puan alırken sadece ilk 8 puan alıyor. Ek olarak iki sıralama turunu da pole alarak bitiren sürücü 2 puan daha alıyor. 3 yarışta da en hızlı turu alan sürücü ilk 10 içindeyse ek puan alıyor.

FIA’nın bu kadar geç ve geçmişi problemli olsa da kadınları motor sporlarında böylesine bir hamleyle dahil etmesi bir devrim niteliğinde. Gelecekte olur mu bilinmez ama şimdiden insanları F1 gridinde kadın pilot nasıl olurdu diye düşündürmeye başladı. Önümüzdeki yıllarda F1 gridindeki takım sayısının arttırılması düşüncesi bile düşünülenden daha yakın zamanda kadın bir F1 pilotu görür müyüz diye düşünmeye itti. Hamilton geçtiğimiz günlerde Andretti’nin F1’e girişiyle ilgili  olarak “ Bu daha fazla iş fırsatı demek. Potansiyel olarak kadınlar için iki ek koltuk. Ben varım!” dedi. Bu açıklamasını paylaşarak “ Lewis’in medyaya özellikle Andretti yanlısı olduğunu mu söylüyor yoksa ne olursa olsun daha fazla rekabet ve daha fazla araba elde etmekten mutlu olduğunu mu söylüyor merak ediyorum.” şeklinde eklenen bir tweette “Hayır Andretti desteği değil. Sporumuzu daha çeşitli hale getirmek için gelecekte başka bir takım daha fikri sadece.” diyerek cevap verdi.

F1 gridinde bulunan pilotlar içinde F1 Akademi’yi en çok destekleyen pilot kimseyi şaşırtmayacak : Lewis Hamilton. Austin yarış haftasında F1 akademi pilotlarını George Russell’la birlikte ziyaret ederek onlarla sohbet ettiği görüldü. Susie Wolff  Hamilton’ın ziyaretinden sonra “Her zaman yalnızca Lewis’in olması biraz üzücü. Daima destek sunan ve buraya gelen o. Tek başına olmanın nasıl bir şey olduğunu biliyor ve bu yüzden bir yakınlık hissediyor.” Dedi.  Sadece Mercedes pilotlarının F1 Akademi üzerine  bu kadar düşmesinin nedeni belki de Susie Wolff’ün eşi Toto Wolff’ün Mercedes takım patronu olması olabilir. Ama sebebi ne olursa olsun F1 Akademi’nin F1 pilotları tarafından destek görmesi ve bu desteklerini insanlara göstererek yapmaları F1 Akademi için çok güzel bir hamle. Seyircilerin ilgisini ister istemez F1 Akademi üzerine çekerek daha da görünür hale gelmesini sağlıyorlar.

Austin yarış haftasında biten F1 Akademi 2023 sezonunun şampiyonu İspanyol pilot, Prema Racing sürücüsü, Marta Garcia Lopez oldu. İspanyol pilotun şampiyonluğu sonrası hemşerisi Carlos Sainz Jr. Lopez’i tebrik etti ve bu anlar Ferrari’nin sosyal medya hesaplarından paylaşıldı. Daha sonra F1 Akademi Lopez’in Formula Bölgesel Avrupa Şampiyonasında Alpine tarafından tamamen finanse edilen bir koltuğa sahip olduğunu açıkladı. Marta Gracia, 2024 yarış sezonunda Alpine için Formula Bölgesel Avrupa Şampiyonasında yarışacak.

Sezon bitiminde McLaren yine Prema Racing sürücüsü olan Filipinli pilot Bianca Bustamante ile önümüzdeki sezon F1 Akademide yarışacaklarını duyurdu.

14 Kasımda F1 Akademi sosyal medya hesaplarından yapılan paylaşımla ART Grand Prix adına yarışan Lia Block’un da 2024 sezonu için Williams Racing görünümüyle yarışacağı açıklandı.

23 Kasım tarihinde Aston Martin Tina Hausman’ın Aston Martin için F1 Akademide yarışacağını açıkladı.

2024 sezonunun mart ayında başlayacağını düşünürsek takımların pilot seçmek için oldukça vakitleri var. Sezon başında her F1 takımının bir pilotla anlaşma sağlamış olması gerekiyor.

Daha ilk sezonunu yeni geride bırakmış bu yeni yarış formatı umuyoruz ki kalıcı olur ve pek çok kadın pilotun motor sporlarında daha görünür hale gelmesini ve çok da uzak olmayan gelecekte F1 gridinde bulunmalarını sağlar. Çeşitlilik her zaman hem F1 hem de diğer sporlar için etkileyici ve ilgi çekici olmuştur. F1 gridinde kadın bir pilotu göreceğimiz günleri merak ve heyecanla bekliyor olacağız.